One million dollar question | سوال یک میلیون دلاری

(متن زیر در اسفند سال 97 در نشریه اتحادیه انجمن‌های مهندسی مکانیک کشور با عنوان سوال یک میلیون دلاری چاپ شده است)

One million dollar question

یک برنامه معروفی تلویزیون با عنوان who wants to be a millionaireدر کشورهای مختلف و در سال‌های مختلف پخش شد که اگر فیلم slumdog millionaire را دیده باشید فیلم حول محور همین برنامه می‌گردد،مسابقه تلویزیونی به این منوال پیش می‌رود که با پرسش‌های ۱۰۰ دلاری شروع و در صورت پاسخ صحیح بازیکن به مرحله بعدی می‌رود و ارزش سوال‌ها بالاتر می‌رود تا این که به سوال یک میلیون دلاری می‌رسد، حال در زمینه خودرو برقی و خودرو هیبرید سوال یک میلیون دلاری به این نحوه است :

آینده خودرو برقی در ایران به چه شکلی است؟

مسلما پاسخ به این سوال پاسخ به یک صنعت چند میلیون دلاری است ،بودجه‌ای که باید در کمپانی‌های ساخت خودرو و ساخت باتری سرمایه گذاری شود یا هزینه‌ای که باید برای ساخت و نصب جایگاه‌های شارژ و از همه مهم‌تر هزینه آموزش افراد برای تعمیر و نگهداری خودروها و ایستگاه‌های شارژ باید صورت گیرد تا زیر ساخت‌های لازم برای گسترش این موضوع در کشور را داشته باشیم.حال آیا کشوری که دارای بیشترین منابع نفت و گاز دنیا است و همچنین دارای دو سازنده قوی خودرو دولتی ،که چندین سال است با کمک رانت و وام و مالیت سنگین بر خودروهای وارداتی گسترش پیدا کرده‌اند ،چه نیازی به حرکت به سمت خودروی الکتریکی دارد و عوامل و محرک‌های مورد نیاز آن کدامند؟

قانون

  باور کنید یا خیر ما دوازده قانون داخلی و بین المللی داریم که ملزم به عملی کردن آن‌ها می‌باشیم.در سال 1394 اولین ویرایش “سند راهبردی و نقشه راه توسعه‌ی فناوری زیر ساخت خودروهای برقی” به سفارش وزارت نیرو توسط دپارتمان خودرو برقی پژوهشگاه نیرو منتشر شد. این سند که در چهار بخش توسعه پایدار،اقتصاد انرژی ، محیط زیست ، علم و فناوری نوشته شده است به تفضیل درباره‌ی هر موضوع صحبت شده و مجموعه قوانینی که کشور باید در چهار چوب آن به سمت پیشرفت خودرو برقی  حرکت کند توضیح داده شده است.در چشم اندازهای کشورمان برای سال 1404 حداقل 725هزار خودرو برقی و 450 هزار موتور سیکلت برقی باید بکارگرفته شود.که این موضوع نیازمند عزم جزم فراوانی از سوی دولت و مردم می‌باشد.

پیشرفت تکنولوژی

یکی از موضوعات اصلی در رابطه با خودروهای برقی کم بودن رنج حرکتی آن‌هاست که عموما بازه ای بین 150 تا 250 کیلومتر را شامل میشود البته برخی از خودروها تا 500 کیلومتر را هم با یک بار شارژ حرکت می‌کنند ولی قیمت این خودروها بسیار بالاتر از خودروهای خانوادگی می‌باشد. با پیشرفت تکنولوژی در زمینه ساخت باتری به خصوص فعالیت نانوتکنولوژی در این عرصه به زودی باتری‌هایی با وزن و حجم بسیار کمتر و ظرفیت بسیار بالاتر در خودروهای برقی استفاده خواهد شد .

در رابطه با موتورهای الکتریکی نیز باید اشاره شود که بازدهی موتورهای الکتریکی تا نزدیکی 90 درصد نیز رسیده است در حالی که بازدهی موتورهای احتراق داخلی در بهترین حالت به 45 درصد نیز نمی‌رسد . با توجه به افزایش قیمت سوخت‌های فسیلی یک حرکت جهانی به سمت خودروهای برقی در حال شکل گرفتن است. البته در کشور ما با توجه به تعلق گرفتن یارانه بسیار زیاد به انرژی مخصوصا در زمینه قیمت بنزین و گازوئیل و CNG  این حرکت با سرعت کمتری در حال انجام است که این موضوع می‌تواند با افزایش قیمت بنزین بهبود یابد ،همان طور که قیمت بنزین در 10 سال اخیر با رشد 1000 در صدی از صد تومان به هزار تومان افزایش یافته است.

سرعت و شتاب بیشتر ،هزینه نگهداری و سرویس کمتر ، راحتی در استفاده  و هزینه کمتر شارژ نسبت به سوخت گیری سایر موضوعاتی هستند که با پیشرفت تکنولوژی خودروهای برقی نسبت به خودروهای احتراقی برتری پیدا می‌کنند.

تغییرات آب و هوایی

با گذشت زمان و افزایش جمعیت شهرها میزان ترافیک در شهرهای بزرگ به صورت انفجاری رو به گسترش است که این موضوع منجر به آلودگی بیش از بیش هوا می شود .همچنین عوامل دیگری مانند بی کیفتی بنزین یا بدسوزی خودروها و پدیده وارونگی هوا همه دست به دست هم می‌دهند تا به عنوان مثال شهری مانند تهران در سال 96 صد روز ناسالم برای گروه‌های خاص و هشت روز ناسالم را تجربه کند.

در مقیاس بزرگ‌تر خودروهای احتراقی با تولید کربن دی اکسید باعث افزایش گازهای گل خانه‌ای و در نتیجه افزایش دمای جهانی می‌شوند در حالی که خودروهای الکتریکی به میزان خیلی کمتری این گازها را تولید می‌کنند . پس یکی دیگر از مشوق‌هایی که می‌تواند افراد را به سمت خودروهای برقی سوق بدهد موضوع محیط زیست است.

علاوه بر موارد بالا ،موضوعاتی مانند حرکت به سمت شهرهای هوشمند، گسترش اینترنت اشیا ،سامانه استفاده اشتراکی از یک خودرو و W2G (ذخیره سازی انرژی‌های تجدید پذیر در طول روز در خودروهای برقی به عنوان باتری و مصرف در طول شب) نیز در گسترش خودروهای برقی موثر خواهد بود و در آینده نزدیک شاهد استفاده از این تکنولوژی‌ها در سطح شهر خواهیم بود.

برای نتیجه گیری می‌توان گفت با توجه به وضعیت موجود باید سرمایه گذاری‌های کلانی در زمینه ایجاد زیرساخت‌های خودرو برقی کشور صورت گیرد و کارخانه‌های بزرگ خودرو سازی نیز با کمک تیم‌های R&D می‌توانند سیاست‌های ساخت خود را تغییر دهند تا با حفظ محیط زیست و کاهش هزینه‌ها به سمت آینده‌ای پایدارتر حرکت کنیم.

بهرام ذوقی